Marina
L'estiu del 63, Mikis Theodorakis va fer una crida pública per demanar als poetes que escrivissin obres originals en forma de cançó, per tal que fossin musicades pels compositors, com ell mateix acabava de fer amb Epitafi, de Iannis Ritsos, i Epifania, de Iorgos Seferis. Odisseas Elitis va respondre gairebé immediatament. Theodorakis ja n'havia musicat Entre Siros i Tzià, escrita per a ser cantada; llavors va escriure set cançons senzilles, fresques, alegres i ingènues, plenes d'imatges lluminoses de la naturalesa i de l'amor: el cicle Petites Cíclades.
Theodorakis les va musicar de seguida, i l'octubre del mateix any es van donar a conèixer al públic a la famosa boîte d'Atenes «Simpòsio»; en 1964 van ser publicades en disc sengles interpretacions, per Dora Iannakopulu i per Sula Birbili.
Alguns anys més tard, el 1972, Elitis va aplegar en un llibre tots els poemes que havia escrit en forma de cançó: Les erres de l'amor, dins el qual es contenien les Petites Cíclades. La primera d'aquestes cançons és Marina, que aquí us oferim en la interpretació de Maria Faranduri.
Τα ρω του έρωτα, σελ. 9
Οι άγγελοι τραγουδάνε. Και οι
ερωτευμένοι επίσης. Πίσω από κάθε ανάταση, από κάθε μεράκι, μια κιθάρα
περιμένει έτοιμη να πάρει τα λόγια και να τα ταξιδέψει από χείλη σε χείλη. Δεν
είναι λίγο αυτό. Είναι η χαρά να δίνεις χαρά στους άλλους, είναι αυτό που μας
βαστάει στη ζωή. Γι' αυτό, κοντά στα ποιήματά μου, δοκίμασα να γράψω και μερικά
τραγούδια, χωρίς να τα υποτιμώ καθόλου. Έτσι ή αλλιώς, μιλά κανείς για τα ίδια
πράγματα που αγαπά, και από κει και πέρα το λόγο έχουν αυτοί που θα τ'
ακούσουν. Λένε πως το είδος έχει ορισμένους κανόνες. Δεν τους ξέρω και, πάντως,
δεν ενδιαφέρθηκα ή δεν μπορούσα ίσως να τους ακολουθήσω. Δουλεύει ο καθένας
όπως νιώθει. Και η θάλασσα είναι απέραντη, τα πουλιά μυριάδες, οι ψυχές όσες
και οι συνδυασμοί που μπορούν να γεννήσουν οι ήχοι και τα λόγια, όταν ο έρωτας
και το όνειρο συμβασιλεύουν.
Οδυσσέας Ελύτης
Les erres de l'amor, pàg. 9
Els àngels canten. I també els
enamorats. Darrere de cada exalçament, de cada frisança, s'espera una guitarra
preparada per a prendre les paraules i fer-les viatjar de llavis en llavis. No
és poc, això. És la joia de donar joia als altres, és això que ens fa resistir
en la vida. Per això, a prop dels meus poemes, he provat a escriure també
algunes cançons, sense infravalorar-les en absolut. D'una manera o una altra,
hom parla de les mateixes coses que estima, i a partir d'això tenen la paraula
aquells que les escoltaran. Diuen que el gènere té unes regles determinades. No
les conec i, en qualsevol cas, no m'hi he interessat o potser no podia seguir-les.
Cadascú treballa com sent. I la mar és infinita, els ocells miríades, altres
tants els esperits i les combinacions que poden engendrar els sons i els mots,
quan l'amor i el somni regnen conjuntament.
Odisseas Elitis
Μαρίνα - 1965
Στίχοι: Οδυσσέας Ελύτης
Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης
Εκτελέσεις: Κώστας Χατζής, Ντόρα Γιαννακοπούλου, Σούλα Μπιρμπίλη, Μαρία Φαραντούρη, Δήμητρα Γαλάνη, Μαρία Ζώη, Αλέξια,Χορωδία Τερψιχόρης Παπαστεφάνου, Γιάννης Πάριος, Ελεωνόρα Ζουγανέλη
Δώσε μου δυόσμο να μυρίσω,
λουίζα και βασιλικό,
μαζί μ' αυτά να σε φιλήσω,
και τι να πρωτοθυμηθώ...
Τη βρύση με τα περιστέρια,
των αρχαγγέλων το σπαθί,
το περιβόλι με τ' αστέρια,
και το πηγάδι το βαθύ
Τις νύχτες που σε σεργιανούσα,
στην άλλη άκρη τ' ουρανού
και ν' ανεβαίνεις σε θωρούσα,
σαν αδελφή του αυγερινού
Μαρίνα πράσινο μου αστέρι
Μαρίνα φως του αυγερινού
Μαρίνα μου άγριο περιστέρι
και κρίνο του καλοκαιριού
Marina - 1965
Lletra: Odisseas Elitis
Música: Mikis Theodorakis
Interpretacions: Kostas Khatzís, Dora Iannakopulu, Sula Birbili, Maria Faranduri, Dímitra Galani, Maria Zoi, Aléxia, Coral de Terpsikhori Papastefanu, Iannis Pàrios, Eleonora Zuganeli
Fes-me olorar herba-sana,
marialluïsa i alfàbega,
per a besar-te juntament amb elles
-i què recordaré primer...
La font amb els coloms,
l'espasa dels arcàngels,
el jardí amb les estrelles
i el pou fondo...
Les nits que et duia a passejar
a l'altra punta del cel
i contemplava com pujaves
com germana de l'estrella de l'alba.
Marina, la meua estrella verda,
Marina, llum de l'estrella de l'alba,
Marina, el meu colom salvatge,
i lliri de l'estiu.